Ze świata prawa

W testamencie podziałowi podlegają wyłącznie ułamki majątku

Wbrew powszechnej praktyce osób samodzielnie sporządzających testamenty, konkretne składniki majątku nie mogą zostać podzielone.

Przepisy prawa spadkowego wprawdzie nakazują jak najpełniej realizować wolę zmarłego, to jednakowoż w dzielenie spadku pozostawiają spadkobiorcom, a ewentualnie w razie sporu sądom. Wskazana zasada wynika z art. 961 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli spadkodawca przeznaczył oznaczonej osobie w testamencie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, lecz za spadkobiercę powołanego do całego spadku; natomiast jeżeli takie rozrządzenie testamentowe zostało dokonane na rzecz kilku osób, osoby te poczytuje się w razie wątpliwości za powołane do całego spadku w częściach ułamkowych odpowiadających stosunkowi wartości przeznaczonych im przedmiotów.

Pokazując praktyczne zastosowanie przepisu możemy sobie wyobrazić hipotetyczny testament, w którym spadkodawca zapisuje jednemu ze spadkobierców mieszkanie o wartości 100 000 zł, zaś drugiemu spadkobiercy dom o wartości 200 000 zł. Zatem pierwszy spadkobierca dziedziczy 1/3 spadku, zaś drugi 2/3. Pomimo treści testamentu zgodnie z obowiązującym prawem spadkobiercy obowiązani są dokonać działu spadku, a w trakcie postępowania wola zmarłego w zakresie sposobu podziału majątku ma ograniczone znaczenie.

Wyznacznikiem przy konstruowania testamentu może być uznawana przez większość notariuszy zasada tzw. kwarty falcydyjskiej, która dopuszcza konkretne rozporządzenia tylko co do 1/4 spadku.