Ze świata prawa

Zerwanie umowy na wyłączność nie zawsze oznacza konieczność zapłaty ryczałtu dla pośrednika

Pośrednik w obrocie nieruchomościami może zawierać umowy zawierające zastrzeżenie wyłączności, nie ma natomiast uprawnienia do zastrzeżenia we wzorcu umowy wynagrodzenia za jej rozwiązanie.

Sąd Okręgowy w Warszawie 19 maja 2015 r. orzekł w sporze pomiędzy biurem handlu nieruchomościami, a konsumentem, który domagał się uznania za niedozwolone i zakazania wykorzystywania w obrocie z konsumentami dwóch postanowień wzorca umowy, z których pierwsze zawierało zastrzeżenie wyłączności, zaś drugie wiązało się z koniecznością zapłaty zryczałtowanego wynagrodzenia w przypadku rozwiązania umowy. Sąd tylko częściowo zgodził się z argumentacją konsumenta, który wskazywał na naruszenie przez przedsiębiorcę dobrych obyczajów i interesów konsumentów. W zakresie ważności klauzuli wyłączności Sąd wskazał, iż stanowi odwołanie do art. 550 KC i zawarcie klauzuli w umowie jest dozwolone, z tym jednak zastrzeżeniem, że decydujący jest sposób sformułowania zapisu klauzuli.

Ponadto Sąd ocenił, czy umowa zawarta pomiędzy stronami jest indywidualnie uzgodniona. Należy podkreślić, iż tylko postanowienia nieuzgodnione z konsumentem może być uznane za klauzulę niedozwoloną, a obowiązek indywidualnego uzgodnienia ciąży na podmiocie wskazującym na przedmiotowe, tj. w odniesieniu do sprawy na przedsiębiorcy. Przy czym samo oświadczenie konsumenta zawarte w umowie nie jest wystarczającym dowodem na indywidualność uzgodnień, niezbędna jest ocena rzeczywistego wpływu podmiotu na umowę.

W orzeczeniu Sąd przychylił się do stanowiska przedsiębiorcy, i wskazał że bez wątpienia nie można kwestionować prawa do wynagrodzenia w sytuacji, gdy to konsument składa oświadczenie o wypowiedzeniu lub odstąpieniu od umowy albo narusza w sposób istotny postanowienia umowy. Natomiast w ocenie Sądu sprzeczne z dobrymi obyczajami jest obciążenie kosztami czynności w sytuacji, gdy konsument nie przyczynił się do rozwiązania umowy. Taki zapis stanowi w istocie przeniesienie na konsumenta ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wyrok jest nieprawomocny.

XVII AmC 1391/14